പെട്രോള്‍ പമ്പുകള്‍ ഒരുലക്ഷം കടന്നു; ഒരു ദശാബ്ദത്തിനുള്ളില്‍ ഇരട്ടിയായി

രാജ്യത്തെ പെട്രോള്‍ പമ്പുകളുടെ എണ്ണം ഒരുലക്ഷം കടന്നു. ഒരു ദശാബ്ദത്തിനുള്ളില്‍ ഇരട്ടിയായാണ് വര്‍ധിച്ചത്.

നവംബര്‍ അവസാനത്തോടെ രാജ്യത്ത് 1,00,266 പെട്രോള്‍ പമ്പുകള്‍ ഉള്ളതായി പെട്രോളിയം പ്ലാനിംഗ് & അനാലിസിസ് സെല്ലില്‍ നിന്ന് ലഭ്യമായ വിവരം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ആഗോളതലത്തില്‍ യുഎസിനും ചൈനയ്ക്കും ശേഷം മൂന്നാമത്തെ വലിയ പെട്രോള്‍ പമ്പ് ശൃംഖല ഇന്ത്യയിലാണ്.

90 ശതമാനത്തിലധികവും പമ്പുകള്‍ ഇന്ത്യന്‍ ഓയില്‍ കോര്‍പ്പറേഷന്‍, ബിപിസിഎല്‍, എച്ച്പിസിഎല്‍ തുടങ്ങിയ പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥതയിലാണ്.

റഷ്യയിലെ റോസ്നെഫ്റ്റിന്റെ പിന്തുണയുള്ള നയാര എനര്‍ജി ലിമിറ്റഡ് 6,921 ഔട്ട്ലെറ്റുകളുള്ള ഏറ്റവും വലിയ സ്വകാര്യ ഇന്ധന റീട്ടെയിലറാണ്. തുടര്‍ന്ന് റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഡസ്ട്രീസ് ലിമിറ്റഡിന്റെയും ബിപിയുടെയും സംയുക്ത സംരംഭത്തിന് 2,114 സ്റ്റേഷനുകള്‍ ഉണ്ട്. ഷെല്ലിന് 346 ഔട്ട്ലെറ്റുകളുമുണ്ട്.

2015-ല്‍ 50,451 പെട്രോള്‍ പമ്പ് സ്റ്റേഷനുകളായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നതെങ്കില്‍, പെട്രോള്‍ പമ്പ് ശൃംഖല ഇരട്ടിയായി വര്‍ദ്ധിച്ചതായി പിപിഎസി ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നു.

ആ വര്‍ഷം, സ്വകാര്യ കമ്പനികളുടെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഔട്ട്ലെറ്റുകള്‍ ഏകദേശം 5.9 ശതമാനമായിരുന്നു. നിലവില്‍, മൊത്തം വിപണിയുടെ 9.3 ശതമാനവും ഇവയാണ്. 2004 സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തില്‍ 27 പമ്പുകളോടെയാണ് ഇന്ധന ചില്ലറ വില്‍പ്പനശാല ബിസിനസില്‍ സ്വകാര്യ മേഖലയുടെ പങ്കാളിത്തം ആരംഭിച്ചത്.

ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ പെട്രോള്‍ പമ്പുകള്‍ ഉള്ളത് യുഎസിലാണ്. യുഎസിലെ ഔട്ട്ലെറ്റുകളുടെ എണ്ണത്തെക്കുറിച്ച് ഔദ്യോഗിക വിവരങ്ങളൊന്നുമില്ലെങ്കിലും, 2024 ലെ ഒരു റിപ്പോര്‍ട്ട് പ്രകാരം രാജ്യത്തെ റീട്ടെയില്‍ ഗ്യാസ് സ്റ്റേഷനുകളുടെ എണ്ണം 1,96,643 ആയിരുന്നു. അതിനുശേഷം ചില ഔട്ട്ലെറ്റുകള്‍ അടച്ചുപൂട്ടേണ്ടി വന്നിരുന്നു.

ചൈനയില്‍ കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷത്തെ ഒരു റിപ്പോര്‍ട്ട് പ്രകാരം 1,15,228 പെട്രോള്‍ പമ്പുകള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു.

30,000-ത്തിലധികം ഇന്‍-സര്‍വീസ് ഗ്യാസ് സ്റ്റേഷനുകളുള്ള ചൈനയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഇന്ധന റീട്ടെയിലറാണ് തങ്ങളെന്ന് സിനോപെക് അതിന്റെ വെബ്സൈറ്റില്‍ പറയുന്നു.

ചൈന പെട്രോകെമിക്കല്‍ കോര്‍പ്പറേഷന്‍ (സിനോപെക്) വലിപ്പത്തില്‍ വലുതാണെങ്കിലും, ഇന്ത്യന്‍ വിപണിയിലെ മുന്‍നിരയിലുള്ള ഐഒസിയുടെ 41,664 ഔട്ട്ലെറ്റുകള്‍ക്ക് മുന്നില്‍ അതിന്റെ ഔട്ട്ലെറ്റുകളുടെ എണ്ണം വളരെ കുറവാണ്.

ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ ഔട്ട്ലെറ്റുകളാണ് മൊത്തം പമ്പുകളുടെ 29 ശതമാനവും, ഒരു ദശാബ്ദം മുമ്പ് ഇത് 22 ശതമാനമായിരുന്നു. ഔട്ട്ലെറ്റുകളും ഇപ്പോള്‍ ഒരു മാറ്റത്തിന് വിധേയമായിട്ടുണ്ട്, ഇപ്പോള്‍ സിഎന്‍ജി പോലുള്ള ബദല്‍ ഇന്ധനങ്ങള്‍ വില്‍ക്കുകയും സാധാരണ പെട്രോള്‍, ഡീസല്‍ ഡിസ്‌പെന്‍സറുകള്‍ക്കൊപ്പം ഇവി ചാര്‍ജിംഗ് സ്റ്റേഷനുകള്‍ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.